Ini bukti kukuh haiwan ‘gergasi’ ini pernah hidup di Kelantan.
Ahli kaji bumi tidak menolak kemungkinan bahawa dinosaur pernah hidup di Malaysia berdasarkan bukti dari beberapa kawasan di negara ini yang memiliki batuan berusia Jura-Kapur, antara 203 juta hingga 65 juta tahun lalu, yang sesuai untuk kehidupan haiwan purba tersebut.
Kawasan batuan berusia Jura-Kapur ini ditemui di Gunung Panti, Johor dan Gunung Gagau yang bersempadan dengan Terengganu, Kelantan, dan Pahang, memberikan keyakinan bahawa fosil dinosaur mungkin dapat ditemui.
Pada Ogos 2020, penyelidik dari Universiti Malaysia Kelantan (UMK) memaklumkan penemuan tujuh fosil yang dipercayai sebagai tapak kaki dinosaur, dianggarkan berusia jutaan tahun, di Bukit Panau, Tanah Merah.
Penemuan tersebut dibuat oleh penyelidik dari Jabatan Geosains, Fakulti Sains Bumi (FSB) UMK, yang menemui kesan tapak kaki dipercayai milik spesies Sauropod yang dianggarkan berusia antara 66 juta hingga 160 juta tahun.
Eksplorasi ini diketuai oleh Pensyarah FSB UMK, Arham Muchtar Achmad Bahar, bersama Prof Surono Martosuwito, Prof Udi Hartono, serta Mohd Syakir Sulaiman. Menurut Arham Muchtar, penyelidikan berkaitan kewujudan dinosaur di negeri ini bermula pada Mei 2017, sebelum pasukannya menemui fosil tapak dan laluan trek dinosaur dari subkumpulan Sauropod di Bukit Panau, walaupun tarikh penemuan tidak diumumkan.
“Kami menemui tujuh fosil tapak kaki dengan purata ukuran 72 sentimeter panjang dan 66 sentimeter lebar, yang tercetak di atas batu pasir kuarsa dari formasi Panau seluas 60 meter persegi. Penemuan ini membuktikan bahawa suatu ketika dahulu, dinosaur pernah hidup di kawasan yang kini dikenali sebagai Tanah Merah, Kelantan,” katanya.
Beliau menjelaskan bahawa tapak kaki dinosaur Sauropod tersebut adalah milik sejenis reptilia berkaki empat yang tergolong dalam kategori herbivor, memakan tumbuh-tumbuhan.
“Berdasarkan bukti tapak kaki, haiwan ini dianggarkan memiliki tubuh besar dengan ketinggian tulang belakang sekitar sembilan meter, panjang hingga 22 meter, dan berat sekitar 30 hingga 40 tan. Spesies dinosaur ini dikenali sebagai salah satu haiwan terbesar yang pernah hidup di muka bumi,” tambahnya.
Beliau turut menyatakan bahawa pasukannya telah menerbitkan jurnal ilmiah bertajuk The Sauropod Dinosaur Trackways from Tanah Merah, Kelantan semasa persidangan Conference on Tropical Resources and Sustainable Sciences (CTRESS) 2.0 secara dalam talian pada 11 dan 12 Ogos yang lalu.
“Aktiviti penyelidikan dan pencarian fosil dinosaur di kawasan ini bukan perkara baharu kerana sejak 2016, kami telah menjalankan beberapa kajian bersama ahli geologi dari dalam dan luar negara.
“Penyelidik juga telah menghabiskan lebih daripada 10,000 jam menyiasat dan menjejak kewujudan dinosaur di negeri ini. Berdasarkan struktur geologi Bukit Panau, ahli geologi telah lama menjangka kemungkinan kewujudan dinosaur di kawasan ini, yang berkait dengan kawasan di Selatan Thailand yang turut mengandungi fosil haiwan prasejarah.
“Menurut geologi Bukit Panau, dinosaur Sauropod ini hidup di persekitaran daratan, khususnya berhampiran sungai berliku. Namun, kajian lanjut diperlukan kerana data yang sedia ada masih belum mencukupi,” jelasnya.
Beliau berharap penemuan ini akan mendapat sokongan positif daripada semua pihak untuk meneruskan kajian lebih mendalam, kerana beliau percaya masih terdapat banyak lagi fosil dinosaur yang tersimpan di dalam batuan Bukit Panau.
Sebelum ini, kumpulan penyelidik yang sama pernah menjalankan kajian menjejak fosil dinosaur di Taman Negara Kuala Koh dan kawasan hutan di Gua Musang, Kelantan, bagi membuktikan kewujudan dinosaur di negeri ini.